สำหรับลูกคนแรก ใครๆก็ตื่นเต้นกันทั้งนั้น เรียกได้ว่าเป็นคุณแม่มือใหม่ป้ายแดง ซึ่งเป็นสิ่งที่ยังไม่เคยเกิดขึ้นในชีวิต ปัญหาหลักที่คุณแม่หลายๆคนต่างกังวลคือ นมแม่ จะออกพอให้ลูกกินหรือไม่ หากไม่พอจะทำอย่างไร แล้วจะทำยังไงให้ลูกรักของเราแข็งแรง ได้รับสารอาหารที่ดีและมีภูมิคุ้มกันร่างกายอย่างสมบูรณ์ แต่ก่อนจะไปดูวิธีแก้ปัญหานมที่ออกจากเต้าของคุณแม่น้อยกัน เราไปดูสาเหตุต่างๆที่จะทำให้น้ำนมของคุณแม่มือใหม่ ออกยาก ออกน้อย หรือออกแต่ไม่เพียงพอให้กับลูกน้อยรับประทานกัน
สาเหตุที่ทำให้ นมแม่ ออกน้อย
- คลอดทารกก่อนกำหนด การคลอดลูกก่อนกำหนดนั้น ไม่ว่าจะเป็นคลอดธรรมชาติ หรือผ่าคลอดนั้น นั่นหมายความว่าอายุครรภ์ยังไม่ครบ 39-40 สัปดาห์ ซึ่งการที่คลอดเร็วกว่ากำหนดจะทำให้ร่างกายของคุณแม่ยังไม่สมบูรณ์สำหรับให้นมบุตร เพราะฉะนั้นก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้นมแม่ออกน้อย หรืออาจจะไม่ออกเลย ดั้งนั้นจึงต้องค่อยๆเร่งน้ำนมด้วยวิธีการต่างๆ
- หัวนมอักเสบ อาการนี้มักจะเกิดจากการที่ยังไม่เข้าใจการเข้าเต้าอย่างถูกวิธี การให้ลูกดูดนมนั้นต้องให้ดูดไปที่ลานนม ให้หัวนมเข้าไปในปากทารกลึกที่สุดเท่าที่จะลึกได้ หากรู้ทันทีว่าลูกดูดแต่หัวนม นั่นหมายความว่าเตรียมหัวนมแตกได้เลย เมื่อหัวนมแตกแล้วก็จะทำให้อุดตัน รวมไปถึงการอักเสบไปทั่วบริเวณลานนม ซึ่งเป็นจุดที่สร้างน้ำนมนั่นเอง
- หยุดให้นมลูก น้ำนมแม่น้ำจะสร้างก็ต่อเมื่อมีการใช้ออกไป หากคุณให้ลูกดูดนมอย่างต่อเนื่องทุก 2-3 ชั่วโมงทุกวัน น้ำนมก็จะผลิตเพิ่มอยู่ตลอดเวลา และหากทารกดูดอย่างถูกวิธี ปริมาณน้ำนมก็จะเพิ่มขึ้นตามความต้องการของลูกน้อย แต่หากคุณหยุดให้นมไปเพียง 1-2 วัน เต้านมของคุณจะแข็ง คัดเต้า และรู้สึกอึดอัดมาก วิธีป้องกันเบื้องต้นง่ายๆก็คือให้บีบ หรือปั้มออกนั่นเอง
- รับประทานน้ำน้อย แน่นอนว่าส่วนประกอบหลักของน้ำนมคือน้ำ หากคุณแม่รับประทานน้ำน้อย ร่างกายก็จะไม่มีวัตถุดิบหลักไปสร้างน้ำนมให้ลูกได้ เพราะฉะนั้นหากคุณกำลังอยู่ระหว่างต้องให้นมลูก ให้คุณดื่มน้ำมากๆระหว่างวัน เพื่อร่างกายจะได้มีน้ำไปสร้างน้ำนมได้อย่างเพียงพอ
- รับประทานของเย็น ส่วนต่างๆที่สร้างน้ำนมนั้นที่อยู่บริเวณเต้านมและลานนม ซึ่งแต่ละจุดก็จะต้องส่งน้ำนมผ่านท่อน้ำนมซึ่งท่อเหล่านี้หากคุณแม่รับประทานน้ำเย็น หรือของที่มีอุณหภูมิต่ำก็จะทำให้ท่อต่างๆเล็กลง เมื่อท่อเล็กลงปริมาณน้ำนมที่จะส่งออกไปที่บริเวณปลายท่อที่อยู่หัวนมก็จะไปได้ยากขึ้น และทำให้การให้นมเป็นไปได้อย่างขาดประสิทธิภาพ แต่ก็สามารถแก้ไขได้ด้วยการประคบร้อน ด้วยผ้าชุบน้ำอุ่นห่อถุงร้อน
- มีความเครียดกังวลสูง คุณแม่ที่จะต้องเลี้ยงลูกคนเดียวจะมีความเครียดสูง เนื่องจากยังขาดความเข้าใจในความต้องการของเด็ก ที่ร้องไห้อยู่บ่อยครั้ง ด้วยความรักและความห่วงใยของคนเป็นแม่ เมื่อเห็นลูกร้องไห้ก็จะเกิดความสงสาร และหากไม่สามารถทำให้เขาหยุดร้องได้ก็จะเกิดความกังวล นานๆไปก็จะสะสมเป็นความเครียด ซึ่งความเครียดเหล่านี้ก็จะส่งผลต่อน้ำนมที่ผลิต เพราะฉะนั้นก็ค่อยๆดูแลตามอาการของเขาไป และศึกษา สิ่งที่เป็นปกติของเด็กทารกทุกคน เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดว่าเป็นสิ่งผิดปกติทั้งๆที่เป็นธรรมดาของทารกทุกคน
วิธีทำให้นมแม่ไหลแรง ปริมาณมากขึ้น เพียงพอต่อลูก ด้วยตนเอง
- นวดเต้านม หากคุณเป็นคุณแม่ที่ผ่าคลอดหรือคลอดธรรมชาติก่อนสัปดาห์ที่ 39 แน่นอนว่าคุณจะพบปัญหาน้ำนมน้อย ไม่เพียงพอ เนื่องจากร่างกายยังไม่พร้อมที่จะให้นมลูก 100% เพราะฉะนั้นการที่จะเร่งให้น้ำนมมาเร็วขึ้นด้วยตนเองแบบง่ายๆ ก็คือการนวดคลึงเต้านมแบบนุ่มนวล และนวดไปทั่วๆเพื่อกระตุ้นให้ต่อมต่างๆเตรียมตัวสร้างน้ำนมให้เร็วขึ้น
- เข้าเต้าบ่อยๆและถูกวิธี หลังจากที่คลอดบุตรออกมาแล้ว หากน้ำนมยังไม่ออกหรือออกน้อย ก็ให้คุณแม่มือใหม่นำบุตรมาเข้าเต้า ทำท่าให้นม ให้ลูกดูดนมบ่อยๆ และที่สำคัญต้องทำให้ถูกวิธีคือให้ดูดไปที่ลานนม และให้หัวนมอยู่ลึกที่สุดเท่าที่ลึกได้ มิฉะนั้นหัวนมคุณแม่จะแตกและเกิดการอักเสบ และจะทำให้มีปัญหาน้ำนมน้อยอย่างต่อเนื่อง
- ปั้มนมออกบ่อยๆ บางครั้งลูกของคุณอาจจะไม่สามารถเข้าเต้าได้ตลอดเวลา ด้วยสาเหตุต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นตัวเหลือง หรือมีอาการป่วยที่ยังไม่สามารถที่จะมาเข้าเต้าได้ ระหว่างนี้ให้คุณปั้มน้ำนมออกไป ไม่ต้องเสียดาย เนื่องจากร่างกายจะผลิตน้ำนมตามที่ใช้ออกไป นั่นหมายความว่ายิ่งปั้มออกมาก ก็จะยิ่งผลิตมากขึ้นไปเรื่อยๆ
- รับประทานน้ำมากๆ ที่สำคัญไม่น้อยกว่าการปั้มนมออกไป นั่นก็คือรับประทานน้ำมากๆ แต่ต้องเป็นน้ำที่อุณหภูมิห้อง หรือน้ำอุ่น น้ำร้อน เท่านั้น โดยเฉพาะน้ำขิง จะทำให้เลือดลมเดินดี ทำให้ต่อมสร้างน้ำนมทำงานได้ดีขึ้น ซึ่งมีส่วนสำคัญในการทำให้ปริมาณน้ำนมมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด
- ประคบร้อน หากคุณมีปัญหาเรื่องเต้านมคัดเต้ามาก นมแข็ง อึดอัด การประคบร้อนจะช่วยทำให้น้ำนมไหลออกได้ง่ายขึ้น เนื่องจากบางครั้งเต้านมที่อักเสบจะทำให้ท่อส่งน้ำนมมีปัญหา เช่นท่อตีบ ท่อตัน การประคบร้อนจะทำให้ท่อส่งน้ำนมนั้นขยายตัวและทำให้การไหลของน้ำนมนั้นดีขึ้น ตรงที่ไม่ไหลก็จะไหล ตรงที่ไหลก็จะไหลดี
- พักผ่อนให้เพียงพอ แม้การเลี้ยงลูกจะเป็นสิ่งที่มีงานต้องทำมากมาย ไม่ว่าจะเป็นทำความสะอาดร่างกาย ให้นม กล่อมให้หลับ ทำความสะอาดเสื้อผ้า ทิ้งสิ่งปฏิกูล เตรียมอาหารของตัวเอง ฯลฯ ซึ่งในช่วงแรกทารกจะต้องกินนมทุก 3 ชั่วโมง ซึ่งจะทำให้การพักผ่อนของคุณแม่นั้นน้อยลง เพราะฉะนั้นแม้งานอย่างอื่นจะมากสักแค่ไหน คุณแม่ที่นมยังไม่เพียงพอก็ควรจะหลับพักผ่อนเพื่อให้ร่างกายสร้างน้ำนม และหาผู้ช่วยมาแบ่งเบาภาระอื่นๆเพื่อทำให้ร่างกายผลิตน้ำนมให้มากขึ้น
- ผ่อนคลายอารมณ์ นอกจากปัจจัยทางร่างกายแล้ว ปัจจัยทางอารมณ์ก็มีส่วนสำคัญในการสร้างน้ำนม บรรยากาศ ความสัมพันธ์ระหว่างครอบครัว ก็มีส่วนทำให้ร่างกายมีการผลิตน้ำนมมากขึ้น หากคุณรู้สึกว่ามีความกังวลในเรื่องต่างๆ ให้หาเวลาผ่อนคลายความเครียด ไม่ว่าจะเป็นเดินเล่น หรือฟังเพลงสบายๆ เพื่อให้ร่างกายลดความเครียดลง
หากคุณแม่มือใหม่มีความรู้เรื่องน้ำนมแล้ว ก็จะช่วยลดความกังวลเรื่องดังกล่าวไปได้มาก เนื่องจากเป็นเรื่องใหญ่ คุณแม่ทุกคนก็อยากให้ลูกรับประทานนมแม่ให้ร่างกายแข็งแรงมีภูมิต้านทาน ภูมิคุ้มกันที่ดี แต่หากไม่มีความรู้ความเข้าใจในการให้นมตั้งแต่แรกแล้ว ก็อาจเกิดปัญหาเต้านมอักเสบ หัวนมแตก ซึ่งเป็นอีกสาเหตุที่ทำให้น้ำนมน้อย เพราะฉะนั้นการเตรียมความพร้อมด้วยความรู้นั้นเป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับคุณแม่ป้ายแดงนั่นเอง
แต่หากขณะที่คุณแม่กำลังอ่านบทความนี้ หัวนมของท่านได้แตกไปเรียบร้อยแล้ว และเต้านมก็ยังอักเสบอยู่เราก็มีเทคนิควิธีที่จะทำให้น้ำนมที่คัดอยู่ในเต้าไหลออกมาได้เช่นกัน โดยที่ไม่ต้องเจ็บปวดกับการที่ลูกเข้าเต้าระหว่างที่หัวนมแตก ในโอกาสต่อไปแอดมินจะนำเทคนิคมาบอกให้คุณแม่ไว้ใช้กันเพื่อลูกน้อยของทุกคนจะได้มีนมแม่ไว้รับประทานอย่างเพียงพอและเจริญเติบโตอย่างแข็งแรง
